Συνέντευξη στην εφημερίδα "Τοπική Πιερίας"

1. κ.Κοντολέων, δώστε μας μια μικρή γεύση της ιστορίας που εκτυλίσσεται μέσα από τις σελίδες του νέου σας βιβλίου

Τέσσερεις γυναίκες, η Ροδάνθη, η Φωτεινή, η Δέσπω, η Πέτρα που η ανάγκη τους να επικρατήσουν η μια πάνω στην άλλη, θα γίνει αφορμή να δοκιμαστούν συναισθηματικά και συνειδησιακά στην προσπάθεια τους μέσα από αλλεπάλληλες προσωπικές συγκρούσεις να ξεμπλέξουν το μπερδεμένο κουβάρι της ζωής τους και να βρουν την άκρη του που θα τις βγάλει από το αδιέξοδο μιας ζωής διαψευσμένων ονείρων και αντίξοων συνθηκών επιβίωσης. 

2. Ένα μυθιστόρημα για τα ασυνήθιστα πάθη καθημερινών ανθρώπων σε μια εποχή που συνταράσσεται από ιστορικά γεγονότα. Γιατί επιλέξατε αυτή τη χρονική περίοδο;

Επέλεξα να περιγράψω μέσα από τις ζωές των ηρωίδων μου, έναν ολάκερο αιώνα, τον εικοστό, όπου η ανθρωπότητα στο σύνολο της μαζί και οι ηρωίδες μου βίωσαν καταστάσεις που τους έφεραν στα όρια τους, που τους έκαναν ταυτόχρονα θύματα και θύτες, καταπιεστές και καταπιεζόμενους, όπου η ακύρωση των ονείρων τους θα τους στερούσε την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, ένα αύριο που θα σηματοδοτούσε την απόδραση τους από ένα μίζερο παρόν, σ’ ένα μέλλον όπου τα πάντα με έναν μαγικό τρόπο θα μπορούσαν να συμβούν.    

3. Το βιβλίο περιγράφει τις κοινωνικές αλλαγές που συντελούνται στη διάρκεια αυτών των ιστορικών γεγονότων; Η ιστορική καταγραφή έχει κυρίαρχο λόγο ή οι συμπεριφορές και οι αλλαγές που βιώνουν οι άνθρωποι;

Είναι κατά κύριο λόγο η καταγραφή των τεράστιων αλλαγών που βίωσε ο απλός κόσμος μέσα στη δίνη που τους παρέσυραν οι δυο παγκόσμιοι πόλεμοι, οι εμφύλιες διαμάχες και οι αναταραχές σε παγκόσμιο επίπεδο.  Τον κυρίαρχο λόγο έχουν οι συμπεριφορές των ανθρώπων που είναι αναμφισβήτητα απόρροια των βίαιων γεγονότων που τους δημιούργησαν φοβερή ανασφάλεια  που και αυτή με την σειρά της τους προξένησε σύγχυση τόσο σε πνευματικό όσο και σε ηθικό επίπεδο.  Έτσι και οι ήρωες του βιβλίου μου όντας απλοί καθημερινοί άνθρωποι ζουν μέσα στα ιστορικά γεγονότα που άλλοι τα δημιούργησαν ερήμην τους.

       

4. Τέσσερις γυναίκες. Όμως κυριαρχεί η Πέτρα; Πώς και γιατί μένει αποστασιοποιημένη. Πώς τα καταφέρνει;

Η Πέτρα είναι το κεντρικό πρόσωπο στο μυθιστόρημα μου, την παρακολουθούμε από την ώρα της γέννησης της ως την ενήλικη και αργότερα μεσήλικη ζωή της.  Μ’ ένα τραυματικό παρελθόν που την δυνάστευε στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, θα επιχειρήσει την μεγάλη απόδραση από όσα ψευδεπίγραφα πίστευε και θεωρούσε δεδομένα για χρόνια.  Συνειδητά θα επιλέξει να μείνει απέξω από όσα την κρατούσαν εγκλωβισμένη στις δοτές αξίες τους τις τόσο ευάλωτες που εύκολα θ’ ακυρωθούν.  Θα ζήσει όχι ‘Μέσα από τις ζωές των άλλων’ αλλά μέσα από τους δικούς της στόχους που θα βάλει ως προτεραιότητα στην ζωή της.

5. Αν σας ζητούσα να συγκρίνετε τις εποχές εκείνες, τις δύσκολες, τις ανατρεπτικές, τις βίαιες με το σήμερα, θα διακρίνατε και ποιες κοινωνικές αλλαγές;

Ζήσαμε με την ελπίδα πως εκείνες οι δύσκολες, ανατρεπτικές και βίαιες εποχές του παρελθόντος είχαν οριστικά τελειώσει για την ανθρωπότητα, πως ένα καλύτερο αύριο ξημέρωνε για τους ταλαιπωρημένους από τους τόσους πολέμους λαούς.  Παραδομένοι στην νιρβάνα μας, δεν είδαμε αυτό που ερχόταν πλησίστιο κατά πάνω μας, φέρνοντας τα πάνω κάτω, ακυρώνοντας όσα με τους αγώνες τους είχαν καταφέρει να κερδίσουν οι άνθρωποι, την εργασιακή ειρήνη, την ισότητα, την ελευθερία έκφρασης, τον σεβασμό, την αξιοπρέπεια την εξάλειψη της βίας και ένα σωρό άλλα.  Νομίζω πως η ανθρωπότητα έχει μπει σε μια ρότα χωρίς γυρισμό.  Κι αυτό είναι που με φοβίζει.             

6. Πιστεύετε ότι οι οικονομικές  ή γενικότερα κοινωνικές εξελίξεις  ορίζουν  τις ζωές απλών ανθρώπων; Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και σήμερα;

Μα είναι πάντα οι απλοί άνθρωποι που βιώνουν πρώτοι από όλους τις κοινωνικές αναταραχές, που πλήττονται από την οικονομική αστάθεια, και την βία που βρίσκει πρόσφορο έδαφος να ευδοκιμήσει μέσα σε τέτοιες συνθήκες.  Θα υπάρχουν πάντα απόντες αγαπημένοι, πάντα ορφανά παιδιά, και ένας ατέλειωτος αγώνας επιβίωσης γι’ αυτούς που έχουν μείνει πίσω.      

7. Τι θα θέλατε να μείνει τελικά στον αναγνώστη από το βιβλίο σας;

Θα ήθελα να τον κάνω κοινωνό στις ζωές των ηρώων μου, να τους αγαπήσει ακόμα και να τους μισήσει για τις όποιες πράξεις τους, να τους κάνει δικούς του.  Να τους συναντάει στις περιπλανήσεις του και να τους αναγνωρίζει γιατί οι ζωές τους μπορεί να είναι και οι δικές τους ζωές.  Με λίγα λόγια αν καταφέρω να επικοινωνήσω μαζί τους για μένα θα είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση.

    

8. Πόσο σας επηρεάζουν τα προσωπικά σας βιώματα, η καθημερινότητά σας  στο   να  αναπτύξετε τους χαρακτήρες των βιβλίων σας;

           

           Από μικρό παιδί παρατηρούσα τον κόσμο γύρω μου και καθώς μεγάλωνα     

           η παρατήρηση έγινε εμμονή, ιδιόρρυθμο βίωμα, βασανιστικό εντέλει, γιατί  

           το έχω αναπτύξει σε τέτοιο βαθμό, που βλέπω πια όσα ίσως δεν μπορούν οι

           άλλοι, έτσι αποθηκεύω στον προσωπικό υπολογιστή του μυαλού μου, τα         

           βιώματα των άλλων, τις λέξεις και τις πράξεις τους, ερήμην τους, και τα 

           επεξεργάζομαι ώσπου να γίνουν δικά μου.  Και να αποκτήσουν ξανά ζωή

           μέσα από τις δικές μου ιστορίες και τα δικά μου προσωπικά βιώματα.

   

 

Η Κώστια Κοντολέων στο Interrogation Room

Πρώτη δημοσίευση στο:


http://www.screwtheplot.com/kostia-kontoleon-interrogation-room/

Τι να ξεκινήσω τώρα να λέω για την Κώστια Κοντολέων… Να πω ότι έχει μεταφράσει πάνω από 100 βιβλία, συμπεριλαμβανομένου του αγαπημένου μου; Ότι έχει τιμηθεί με Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης και έχει κι ένα σωρό βραβεία για τις μεταφράσεις της; Ή μήπως ότι είναι συγγραφέας πέντε μυθιστορημάτων και μιας συλλογής διηγημάτων; Θα πω ότι είναι μοναδική η πολύχρονη παρουσία της στο χώρο, ότι είναι δώρο να την γνωρίσεις από κοντά, ένας άνθρωπος γεμάτος ζωή, χιούμορ, δημιουργικότητα και μπρίο! Τα κείμενά της μαγνητίζουν, είναι αναπόφευκτο να τα αφήσεις άπαξ και τα πιάσεις. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το «Μέσα από τη ζωή των άλλων» από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Και βέβαια, το βασικότερο απ’ όλα; Υποστηρίζει Άγιο Βασίλη!

Πάνω-κάτω πόσες φορές έχεις writer’s block ημερησίως;

Δεν το συνηθίζω.  Γράφω μόνον όταν συσσωρεύονται μέσα μου ιδέες, χαρακτήρες, πρόσωπα, γεγονότα.  Όταν έχω κάτι να πω τότε δεν με σταματάει τίποτα, τότε είναι που τα δάχτυλα μου τρέχουν σαν τρελά πάνω στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή μου, πληγώνονται και πληγώνουν και τα δύστυχα τα πλήκτρα που συχνά μ’ εκδικούνται μπερδεύοντας γράμματα και λέξεις.

Σε κλίμακα από 1 έως 10 πόσο αφαιρείσαι κάνοντας άλλα πράγματα [και τι;] ενώ θα έπρεπε να γράφεις;

Δεν θεωρώ το γράψιμο καταναγκασμό.  Και κάνω άλλα πράγματα όχι γιατί αφαιρούμαι αλλά γιατί πρέπει να γίνουν.  Και γιατί είναι κακό να αφαιρείται κάποιος αν αυτό του είναι αναγκαίο για να ταξιδέψει στον κόσμο των ονείρων;

Πόσο καφέ καταναλώνεις μια τυπική ημέρα γραψίματος;

Δεν είμαι φανατική του καφέ και δεν με βοηθάει η κατανάλωση του στο να γράψω.  Πάντως ένας γαλλικός το πρωί και ένας ακόμη το απόγευμα είναι η συνηθισμένη δόση μου.

Πόσες φορές σου έχει τύχει να ερωτευτείς χαρακτήρα σου;

Μια φορά μόνο, όταν έγραφα το ‘Φεύγω.’  Ο βασικός μου ήρωας Φλάβιος ακριβώς γιατί ήταν καταπιεστικός και εγωκεντρικός μου προξενούσε μια ιδιότυπη έλξη.  Γιατί ήταν ότι δεν είμαι εγώ.

Ποιο βιβλίο αγάπησες περισσότερο μεταφράζοντάς το;

Μα φυσικά την ‘Τριλογία του Κόσμου’ του Φίλιπ Πούλμαν!  Ήταν ένα πολύ δύσκολο στοίχημα για μένα και θέλω να πιστεύω πως το κέρδισα.  Είναι συγκλονιστικά φιλοσοφικά κείμενα και αρκούντως αιρετικά θα έλεγα.

Ροδάνθη, Φωτεινή, Δέσπω, Πέτρα. Σε έφερε καμιά τους στα άκρα;

Οι τρεις πρώτες.  Η κάθε μια για διαφορετικούς λόγους, δικά μου δημιουργήματα είναι κι όμως δείχνουν να αντιδρούν και να πράττουν ωθούμενες από ένα υπερεγώ που είναι καθαρά δική τους επιλογή.

Αν μπορούσες να είσαι κάποιος/α άλλος/η [ιστορικό πρόσωπο, λογοτεχνικό, οτιδήποτε] ποιος/α θα ήσουν;

Σίγουρα άντρας και σίγουρα ο Άμλετ.

Τι μουσική ακούς όταν γράφεις και πόσες φορές την παίζεις μέσα στο κεφάλι σου γιατί δεν υπάρχει σωτηρία από αυτήν;

Πάντα κλασσική μουσική.  Από μικρό παιδί με μάγευε.  Ως ενήλικη με γαληνεύει και το έχω ανάγκη αυτό όταν γράφω για να λειτουργεί ως τροχοπέδη στις συγγραφικές εξάρσεις μου.

Ποιον σύγχρονο Έλληνα συγγραφέα έχεις να μας συστήσεις;

Για μένα ο Καραγάτσης θα είναι πάντα όχι μόνο ο αγαπημένος μου συγγραφέας αλλά εκείνος που μου μιλάει κατευθείαν στην καρδιά.

Μετέφρασες την Τριλογία του Κόσμου. Μίλα μου γι’ αυτή την εμπειρία. Γιατί δεν είμαι καθόλου αντικειμενική και δηλώνω ότι είναι το αγαπημένο μου βιβλίο.

Αναφέρθηκα σ’ αυτήν λίγο πιο πάνω.  Ωστόσο, με χαρά θα ήθελα να μιλήσω περισσότερο γι’ αυτόν τον εξαιρετικό συγγραφέα και για το σημαντικότατο έργο του.  Έχω την τύχη να είμαι κάτι σαν προσωπική μεταφράστρια του.  Αισθάνομαι τιμή που συνέβαλα και με τις δικές μου δυνάμεις να γνωρίσω αυτόν τον μοναδικό συγγραφέα στο Ελληνικό κοινό.  Φυσικά, έπεσα στα βαθιά, στα πολύ βαθιά, μα κατάφερα να κολυμπήσω και να βγω σε στέρεα γη.

Πετάς αυτά που γράφεις αν δε σου αρέσουν;

Φυσικά και διώχνω ότι δεν μου αρέσει.  Πολλές φορές οι συγγραφείς παρασυρόμαστε από τον οίστρο των ιδεών που συσσωρεύονται στο κεφάλι μας. Και άθελα μας γράφουμε και πράγματα που μια δεύτερη ανάγνωση τα θεωρεί όχι μόνον περιττά αλλά και μη επιδεχόμενα καμιάς διόρθωσης.

Αν το «Μέσα απ’ τις ζωές των άλλων» είχε ένα τραγούδι ή μία μελωδία να το αντιπροσωπεύει, ποιο/α θα ήταν;

Ένα τραγούδι που άρεσε πολύ στην μαμά μου και την άκουγα πολύ συχνά να το τραγουδάει ώστε θεωρούσα ότι ήταν συνυφασμένο μαζί της.  Είναι το ‘Παπαρούνα’ του Αττίκ.  Κάποιες φορές ακόμη και τώρα πιάνω τον εαυτό μου να το σιγοτραγουδάει σε στιγμές αναπόλησης.

Έστω ότι αύριο σε έπαιρνε ένα στούντιο παραγωγής τηλέφωνο να σου πουν ότι γίνεται το «Μέσα απ’ τις ζωές των άλλων» ταινία. Ποιον θα έπαιρνες τηλέφωνο να το πεις πρώτα; [έχε υπόψη, θα δημοσιευτεί η απάντηση]

Μα φυσικά, τον άντρα μου τον Μάνο και τα δυο μου παιδιά.  Αυτοί είναι οι δικοί μου άνθρωποι, ο κόσμος μου όλος.

Σε κάνουν οι ήρωές σου ό,τι θέλουν;

Κάποιες φορές ναι.  Και όσο κι αν τους ανθίσταμαι συχνά υποχωρώ στην δική τους θέληση.  Θα μου πείτε μα αυτό είναι ανατρεπτικό και έρχεται σε αντίθεση με τον τίτλο του βιβλίου σου και τις νουθεσίες σου στον αναγνώστη να κάνει ακριβώς το αντίθετο.  Αυτοί οι ήρωες, ωστόσο, που το πετυχαίνουν είναι τόσο ισχυρές προσωπικότητες που δύσκολα μπορείς να κονταροχτυπηθείς μαζί τους.

Εξώφυλλο: το παν ή όχι;

Νομίζω πως το εξώφυλλο ενός βιβλίου είναι εκείνο που θα αιχμαλωτίσει το μάτι του αναγνώστη και θα τον κάνει να το επιλέξει ανάμεσα σε άλλα στον πάγκο ενός βιβλιοπωλείου.  Επίσης το εξώφυλλο μπορεί να το κατατάξει σε συγκεκριμένη κατηγορία.  Να αναδείξει το βιβλίο ή να το καταβαραθρώσει πολλές φορές ερήμην του κειμένου.  Γι’ αυτό το εξώφυλλο απαιτεί μεγάλη προσοχή στην επιλογή του.

Μίλα μου για το Πήλιο.

Είμαι ευλογημένη που έχω σπίτι σε ένα υπέροχο χωριό του Πηλίου.  Ένα χωριό που ενώ έχει καλλιτεχνικά δρώμενα και ιδιότυπη κουλτούρα δεν έχει ολισθήσει στην κακώς εννοούμενη κοσμικότητα κάποιων άλλων χωριών.  Ο Άγιος Λαυρέντης, γιατί περί αυτού του χωριού πρόκειται είναι ένα πανέμορφο χωριό με παραδοσιακά σπίτια και συνήθειες, πνιγμένο στο πράσινο και στην χρωματική πανδαισία των λουλουδιών.  Γι’ αυτό το επιλέξαμε άνθρωποι που αγαπάμε την παράδοση, την κουλτούρα και την μαγεία της φύσης.

Ετοιμάζεις κάτι καινούριο;

Θα σου απαντήσω εδώ αυτό που λέω σε όσους μου κάνουν την ίδια ερώτηση.  Το βιβλίο μου, κατά την λαϊκή ρήση, δεν έχει ακόμη σαραντίσει.  Και είναι κάτι πάρα πάνω από σίγουρο πως δεν θα του άρεσε τόσο σύντομα να παρεισφρήσει κάποιο άλλο ακάλεστο και να του πάρει την θέση.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το «Μέσα απ’ τη ζωή των άλλων»;

Ήθελα να μιλήσω για τον εικοστό αιώνα στο σύνολο του. Έναν αιώνα φορτωμένο με δυο παγκόσμιους πολέμους, εμφυλίους, στρατιωτικά καθεστώτα, κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές σε παγκόσμιο επίπεδο.  Ήθελα να μιλήσω για τους απλούς ανθρώπους που προσπαθούσαν να επιβιώσουν κάτω από αντίξοες συνθήκες σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.  Γι’ αυτούς έγραψα, καταγράφοντας την αφόρητη καθημερινότητα τους, τα πάθη, μα και τις ελπίδες τους.

Πώς σκέφτηκες τον τίτλο;

Οι τέσσερεις ηρωίδες μου είναι θύτες και θύματα ταυτόχρονα σε έναν αέναο χορό επικράτησης, σ’ ένα θανάσιμο εναγκαλισμό που μπλέκει τις ζωές τους ώστε να πάψουν να ζουν μέσα από αυτές και να οδηγηθούν σε μια εικονική πραγματικότητα.  Αυτές μου έδωσαν τον τίτλο, γιατί είχαν επιλέξει να ζουν η μια μέσα από την ζωή της άλλης ακυρώνοντας τα θέλω τους και μπλέκοντας τα με τα θέλω των άλλων. Πράγμα εντελώς καταστροφικό για όλες τους και για την ίδια την ύπαρξη τους.

Αγαπημένος συγγραφέας;

Ο Ίαν Μακγιούαν και ο Φίλιπ Ροθ.

Αγαπημένος ήρωας/ηρωίδα;

Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα

Τι διαβάζεις αυτόν τον καιρό;

Τον ‘Νόμο περί Τέκνων’ του Μακγιούαν.  Εξαιρετικό μυθιστόρημα.

Αγαπάς τους χαρακτήρες σου με έναν εμφανή τρόπο. Έχεις μετανιώσει για μονοπάτια που τους έστειλες να διανύσουν;

Δεν αγαπώ όλους τους χαρακτήρες μου.  Είναι και κάποιοι που τους αντιπαθώ ακραία, αυτούς τους τελευταίους δεν έχω μετανιώσει που τους έχω βάλει στο στόχαστρο.

Η Πέτρα έχει υποστεί ένα τραυματικό γεγονός. Η ιδιοσυγκρασία της σφυρηλατείται μέσα από αυτό και αναδεικνύεται σε μια σύγχρονη, δυναμική γυναίκα. Υπάρχει λοιπόν ένα φεμινιστικό μήνυμα που δένει όμορφα με την ιστορία σου. Έχεις να πεις κάτι πάνω σε αυτό και σε σχέση με τις υπόλοιπες ηρωίδες σου;

Παρά την κόλαση της παιδικής της ηλικίας, καταφέρνει να βρει τον δρόμο της, έξω από τις ζωές των άλλων.  Είναι η νέα γυναίκα που ξέρει τι θέλει και το διεκδικεί με πάθος.  Δεν είμαι φεμινίστρια με την ευρύτερη έννοια του όρου.  Ποτέ δεν με έπεισαν οι κατά καιρούς εξαλλοσύνες των γυναικών στο όνομα του φεμινισμού.  Για μένα φεμινισμός σημαίνει να αναμετρούνται τα δυο φύλλα σε όλους του στίβους της ζωής ισοδύναμα. Η Πέτρα δεν είναι η φεμινίστρια που στέκει θεματοφύλακας των γυναικών στην αιώνια αντιπαλότητα των δύο φίλων.  Είναι η γυναίκα του αύριο που διεκδικεί με πάθος την ζωή της ισότιμα με τους άντρες.

Πόσο χρονών ήσουν όταν ανακάλυψες ότι δεν υπάρχει Άη Βασίλης και πώς αυτό επηρέασε τη συγγραφική σου ταυτότητα;

Δεν θυμάμαι, ειλικρινά δεν θυμάμαι, γιατί είμαι ενάντια σε όλους αυτούς που με ρεαλιστικά επιχειρήματα κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να καταστρέψουν την μαγεία.  Τι σημασία έχει αν υπήρξε, υπάρχει ή θα υπάρχει και στο μέλλον, αυτό που μετράει για μένα είναι τα χαρούμενα μουτράκια των παιδιών, που ακόμη και αν έχουν πάψει βαθιά μέσα τους να πιστεύουν στον Άγιο Βασίλη, τον κουβαλάνε πεισματικά χρονιά την χρονιά σαν τον πολύτιμο φανταστικό τους φίλο.

Τέλος, και χρειάζεται η απόλυτη προσοχή σου σε αυτό: από τι είναι φτιαγμένα τα όνειρα;

Από τις κρυφές επιθυμίες μας, αυτές που δεν θα μπορέσει κανείς να μας τις πάρει.  Ονειρεύομαι σημαίνει ζώ μέσα σ’ έναν κόσμο όπου όλα είναι δυνατά και όπου όλα κάνουν την ζωή μας όχι μόνο πιο όμορφη αλλά και μας δίνουν τα εργαλεία να την πάμε πιο πέρα.


http://www.screwtheplot.com/kostia-kontoleon-interrogation-room/

Ερωτήσεις στην συγγραφέα Κώστια Κοντολέων για τη στήλη της εφημερίδας «ΤΑ ,ΜΕΤΕΩΡΑ» - «ΠΡΟΣΩΠΑ».

1.- Κυρία Κοντολέων μας έχετε χαρίσει ήδη πολλά αξιόλογα βιβλία, µε διαφορετική θεµατολογία και πολλές σημαντικές μεταφράσεις.  Το πιο πρόσφατο είναι το «Μέσα απ’ τις ζωές των άλλων», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ποιο ήταν το έναυσµα για την ενασχόλησή σας µε τη συγγραφή και τη μετάφραση;

Η συγγραφή υπήρχε εν υπνώσει από πολύ παλιά μέσα μου κι όταν τελικά ξύπνησε ήταν από δύσκολο έως αδύνατο να την κρατήσω αδρανοποιημένη.  Όσο για την μετάφραση αυτή μπήκε εντελώς τυχαία στην ζωή μου, από μια απίθανη αλλά καθοριστική σύμπτωση, ωστόσο, ήρθε να μείνει για πάντα.  Και οι δυο αυτές ιδιότητες παραμένουν ομοούσιες και αδιαίρετες για μένα και μου είναι απαραίτητες όπως το οξυγόνο που αναπνέω.      

 

2.- «Μέσα απ’ τις ζωές των άλλων», ένας όμορφος τίτλος με ουσία. Πόσο δύσκολο είναι να ζήσει κάποιος  μέσα από τις ζωές άλλων;

Όσο δύσκολο είναι να ζει κανείς ‘μέσα από τις ζωές των άλλων’ είναι και απελπιστικά εύκολο να ολισθήσει χωρίς να το καταλάβει σ’ αυτές.  Παγιδευμένος σε αναχρονιστικές ιδεοληψίες, οικογενειακές αγκυλώσεις, προκαταλήψεις, συμβιβασμούς και προσωπικές υποχωρήσεις, όλα αυτά που τον κρατούν δέσμιο στα θέλω των άλλων και στις δικές τους ζωές.   Η απόφαση να ζήσει κανείς ‘μέσα από την δικιά του ζωή’ βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο στα χέρια του γιατί είναι η μόνη ζωή που έχει και δεν πρέπει να την αφήσει να κατασπαταληθεί ‘μέσα στις ζωές των άλλων.’    

 

3.- Η Ροδάνθη, η Φωτεινή, η Δέσπω, η Πέτρα είναι οι τέσσερις ηρωίδες του τελευταίου σας βιβλίου. Τέσσερις γυναίκες που χάνουν και κερδίζουν καθώς η ζωή της καθεμιάς εισέρχεται στις ζωές των άλλων. Φτάνουν οι ηρωίδες σας τελικά στη λύτρωση;

Οι τέσσερεις βασικές ηρωίδες μου, γυναίκες της ίδιας οικογένειας, μάνα-κόρες-εγγονή, θύτες και θύματα ταυτόχρονα βρίσκονται σε έναν αέναο χορό επικράτησης ανάμεσα τους, σε  έναν θανάσιμο εναγκαλισμό που μπλέκει τόσο τις ζωές τους ώστε να πάψουν να ζουν μέσα από αυτές, και να οδηγηθούν σε μια εικονική πραγματικότητα, την ζωή ‘μέσα από τις ζωές των άλλων.’  Φτάνουν έτσι στα όρια τους καθώς βιώνουν την διάψευση των ονείρων τους σε μια κοινωνία που αλλάζει με καταλυτικούς ρυθμούς.  Προσπαθούν, ωστόσο, να σταθούν στα πόδια τους, να παλέψουν με όλες τις δυνάμεις τους για να κερδίσουν αυτά που έχασαν, τολμούν ακόμη και να κονταροχτυπηθούν με την μοίρα τους, να την ακυρώσουν και να λυτρωθούν.

4.- Πόσο εύκολη διαδικασία είναι τελικά η αναζήτηση του εαυτού μας έτσι ώστε να λυτρωθούμε;

Δεν είναι καθόλου εύκολη, χρειάζεται καθημερινός αγώνας και τόλμη για να σταθούμε αντιμέτωποι σ’ αυτά που μας έμαθαν να θεωρούμε ως δεδομένα και μη αποδεχόμενα καμιά αμφισβήτηση στην ζωή μας.  Είναι καθήκον μας να το κάνουμε, αν δεν θέλουμε να ζήσουμε όλη τη ζωή μας αποκλεισμένοι σε ψευδεπίγραφες αλήθειες και αξίες, που μόνο σε αδιέξοδες καταστάσεις μπορούν εντέλει να μας οδηγήσουν.  Μόνο μέσα από αυτήν την επίπονη, δυστυχώς, διαδικασία θα έχουμε τολμήσει το μεγάλο βήμα που θα μας φέρει πιο κοντά στην πολυπόθητη  λύτρωση μας.

5.- Το μυθιστόρημά σας αναφέρεται στα ασυνήθιστα πάθη καθημερινών ανθρώπων.  Πιστεύεται ότι τα πάθη «κυβερνούν» τις ζωές μας;

Μια ζωή χωρίς πάθη, ακόμη και ασυνήθιστα, είναι μια ζωή άχρωμη και χωρίς νόημα, σαν φαγητό χωρίς αλάτι.  Αυτό που καθορίζει τα πάντα κατά την γνώμη μου είναι το πάθος.  Η κινητήρια δύναμη στις ζωές των απλών ανθρώπων που τους οδηγεί στην διεκδίκηση ενός καλύτερου αύριο, που τους ενεργοποιεί να πάνε πιο πέρα, που τους δίνει τους λόγους να τολμήσουν το αδύνατο και να παλέψουν με τους ανεμόμυλους των ονείρων τους.  Το πρόβλημα, ωστόσο, αρχίζει όταν αφήνουμε τα όποια πάθη μας να δρουν ανεξέλεγκτα στις ζωές μας, να τις ‘κυβερνούν’ και να τις ‘αιχμαλωτίζουν’ στις δικές τους βουλήσεις.  Πάθη που εκπορεύονται από την ανάγκη επιβολής των προσωπικών πιστεύω των άλλων αλλά και των δικών μας, μέσα από στερεότυπα όπως αυτά του πολιτικού λόγου, της θεοποίησης του χρήματος και της κοινωνικής ανισότητας. 

6.- Τι μας κάνει να επιλέγουμε τον δρόμο μας, κυρία Κοντολέων;

Έχουμε, άραγε το δικαίωμα της επιλογής ή είμαστε δέσμιοι μιας αδυσώπητης μοίρας που είναι αυτή που ορίζει το πως θα πορευτούμε;  Καλά ή κακά, ευτυχισμένα ή δυστυχισμένα, δημιουργικά ή αποτυχημένα.  Είναι εντέλει δικιά μας η επιλογή για το πώς θα ζήσουμε ή αποκλειστικό προνόμιο της μοίρας μας;  Προσωπικά πιστεύω πως πρέπει να έχουμε εμείς οι ίδιοι το δικαίωμα της επιλογής στην ζωή μας.  Ακόμη κι όταν όλα είναι αρνητικά για μας, ακόμη κι όταν όλο το σύμπαν συνωμοτεί εναντίον μας, ακόμη κι όταν όλες οι πόρτες παραμένουν κλειστές και απροσπέλαστες εμείς θα πρέπει να βρούμε το κλειδί να τις ανοίξουμε, να πάμε παραπέρα, να διεκδικήσουμε το αύριο μας μέσα από τα δικά μας θέλω και να ακυρώσουμε τα κακόβουλα τερτίπια της μοίρας μας.   

Συνέντευξη με την Ιουλία Ιωάννου στο vivlio-life.gr

«Είναι οι αποφάσεις που παίρνουμε κάθε φορά τερτίπια της μοίρας μας; Οι επιλογές μας δική μας αποκλειστικά ευθύνη; Και, τελικά, πόσο ευάλωτοι κι ανίσχυροι είμαστε όταν όλο το σύμπαν συνωμοτεί εν

αντίον μας;»

«Λένε πως, καθώς ο άνθρωπος αφήνει τον μάταιο τούτο κόσμο, η ζωή του περνά σαν κινηματογραφική ταινία από τα μάτια του λίγο πριν νεκρωθούν. Όσα έζησε, καλά ή κακά, συνωστίζονται να προλάβουν να δηλώσουν πως ήταν εκεί, μέσα του, έξω από αυτόν και γύρω του όλα αυτά τα χρόνια, σύντροφοι μα και εχθροί του συνάμα. Και τώρα που δεν μπορεί να αλλάξει πια τίποτα, μένει απλός παρατηρητής μιας ζωής που μετράει αντίστροφα και φεύγει γρηγορότερα απ’ όσο ο ίδιος πίστευε.

Κι ύστερα τι;

Το απόλυτο σκοτάδι, το τίποτα ή το ολόφωτο τούνελ της ελπίδας για μια άλλη διάσταση, πέρα από τα γήινα;»

Ένα μυθιστόρημα καλειδοσκόπιο μιας άλλης εποχής, ένα γρήγορο πέρασμα σε έναν αιώνα που μάτωσε ψυχές με τις συμπεριφορές των ανθρώπων που πρωταγωνιστούν, με τα πάθη μιας γενιάς που στιγματίστηκε από τα γεγονότα που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας και άφησε τα σημάδια του ως τις μέρες μας.

Παρακολουθούμε τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τη χώρα μας, με τη ματιά ενός ανθρώπου που δεν παίρνει θέση σε όσα αναφέρει, μα με εύγλωττο τρόπο στήνει στον τοίχο συμπεριφορές αναχρονιστικές, ψυχικά τραύματα που κουβαλούν όσο ζουν, λίγο ή πολύ οι πρωταγωνιστές και τον τρόπο που πορεύονται υψώνοντας το ανάστημά τους.

Μέσα από τις ζωές των άλλων μπλέκονται οι ιστορίες τεσσάρων γυναικών με τρόπο καταλυτικό, χωρίς να έχουν τη δύναμη να αντιδράσουν, αφήνοντας το χρόνο να γιατρέψει πληγές ή να αλλάξει χαρακτήρες. Όμως η κακία στην ψυχή δεν αλλάζει με το χρόνο και το καλό δεν ανταμείβεται με καλό.

– Ποιον χαρακτήρα του έργου σας θεωρείτε τον πιο αδικημένο από τη μοίρα και ποιον από τους ανθρώπους;

Μα είναι ολοφάνερα η Φωτεινή, μια νέα γυναίκα που χτυπιέται βάναυσα και αδικαιολόγητα από την μοίρα, αλλά αυτό που ορίζουμε ως μοίρα είναι τελικά κάτι αόριστο μα και συνάμα συμπαντικό και αμετάκλητο ή εμπεριέχει μέσα του ως ένα βαθμό και την ατομική ευθύνη ενός εκάστου; Είναι εντέλει εφικτό ο ίδιος ο άνθρωπος να ορίσει και να επηρεάσει την μοίρα του με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να την ξεστρατίσει από αυτό που θεωρείται αναπόφευκτο και νομοτελειακό, να την αμφισβητήσει και να την αφοπλίσει, κερδίζοντας έτσι την προσωπική του ευτυχία. Κι αυτό νομίζω είναι που κάνει η Φωτεινή όταν τις τελειώνουν επιτέλους οι δυστυχίες. Αδικημένη από τους ανθρώπους είναι η Πέτρα, που από την παιδική της ακόμη ηλικία θα βιώσει την σωματική και την ψυχική βία, την απόρριψη, την κοινωνική αναλγησία, την περιφρόνηση σε προσωπικό επίπεδο. Είναι εκείνη που θα μάθει από πολύ μικρή να αντιπαλεύεται φανταστικούς και υπαρκτούς δράκους και μια κοινωνία που δεν έχει ουσιαστικά θέση γι’ αυτούς που χωρίς δική τους ευθύνη χτυπήθηκαν από την ζωή και μπήκαν στο περιθώριό της. Ωστόσο, και η Πέτρα θα σταθεί απέναντι σε μια μοίρα που φαντάζει τελεσίδικη και θα την ακυρώσει.

– Είναι ικανή μια υπόσχεση ενός μικρού παιδιού σε μια μάνα που το χρήζει αντικαταστάτριά της να το κυνηγάει μια ολόκληρη ζωή κάνοντας τόσα λάθη;

Οι υποσχέσεις που δίνονταν εκείνα τα χρόνια από παιδιά σε γονείς ήταν ιερές και δεσμευτικές όπως το τάμα σε κάποιον άγιο, γι’ αυτό και η αθέτησή τους έφτανε στα όρια της ιεροσυλίας. Η υπόσχεση της Φωτεινής στην μάνα της δοσμένη λίγο πριν την τελευταία ανάσα της δεύτερης, θα είναι καταλυτική όχι μόνον για την ίδια αλλά και για όσους θα υποστούν τις συνέπειές της στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον. Κάποιοι θα βολευτούν με τις καινούργιες συνθήκες και θα φροντίσουν να τις εκμεταλλευτούν προς ίδιον όφελος. Η Πέτρα, ωστόσο, θα είναι αυτή που θα ζήσει στο πετσί της τα καταστροφικά αποτελέσματα της άλογης υπόσχεσης δοσμένης σε χρόνο όπου όλα φάνταζαν διαφορετικά, που βάραινε περισσότερο η πάση θυσία εκπλήρωσή της και όχι η ουσία του περιεχομένου της, όπου θήτες και θύματα εμπλέκονταν σ’ ένα κουβάρι με αξεδιάλυτη άκρη.

– Η αδελφική ζήλια που αναπτύσσεται ανάμεσα στις δύο αδελφές έχει καταστροφικά αποτελέσματα στην ψυχοσύνθεσή τους. Όμως υπάρχουν και στιγμές που στάθηκε η μία στην άλλη μέχρι το τέλος της πολυτάραχης ζωής τους. Υπήρχε αγάπη σ’ αυτές τις στιγμές ή μόνο συμφέρον;

Η αδελφική ζήλια δεν είναι ούτε πρωτόγνωρο, ούτε σπάνιο φαινόμενο ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας. Στις δυο αδελφές της δικής μου ιστορίας υπήρξε καταστροφική και ψυχοφθόρα, στα όρια του μίσους ακύρωσε τον μύθο, εντέλει, του κοινού αίματος και τον μετέτρεψε σε βολικό εργαλείο εξουδετέρωσης ενός φανταστικού ή πραγματικού εχθρού. Ωστόσο, η αλληλεπίδραση αυτής της σχέσης, υπήρξε τόσο ασφυκτική και για τις δυο τους που σαν μέγγενη στραγγάλισε στο τέλος τα όποια απομεινάρια έστω είχαν απομείνει ανάμεσα τους, της ψευδεπίγραφης κοινής καταγωγής τους.

– Η συγκατοίκηση στη γειτονιά τόσο διαφορετικών ανθρώπων περιγράφεται τόσο κινηματογραφικά που ο αναγνώστης στέκει θεατής των γεγονότων. Έχετε προσωπικές εικόνες ή περιγραφές από ανθρώπους που έζησαν κάτι αντίστοιχο;

Είχα την τύχη να ζήσω την ατμόσφαιρα της γειτονιάς στην δεκαετία του πενήντα. Να παίξω στους δρόμους και στις πλατείες της μαζί με ένα ετερόκλητο σμάρι παιδιών, από όλες τις κοινωνικές τάξεις, που παρά τις ανισότητες που είχε δημιουργήσει στον ευρύτερο πληθυσμό, η ταχέως ανερχόμενη καινούργια κοινωνική τάξη της μεταπολεμικής Αθήνας, δεν υπήρχαν ταξικοί αποκλεισμοί ανάμεσά μας. Για μένα όλη αυτή η ατμόσφαιρα υπήρξε γόνιμο και πρόσφορο έδαφος για να καταγράψω στην μνήμη μου, όχι μόνον τους καθημερινούς ανθρώπους της γειτονιάς αλλά και τους διάφορους τύπους που ξεχώριζαν με τις θετικές ή αρνητικές συμπεριφορές τους από τους υπόλοιπους. Η πολυκοσμία στις αυλές που στέγαζαν όσους είχαν επιβιώσει από έναν πόλεμο και ένα εμφύλιο προσπαθώντας να σταθούν στα πόδια τους με όποιον τρόπο μπορούσαν, ήταν μια ζωντανή τοιχογραφία της εποχής που την αποτύπωνε με ακρίβεια στις λεπτομέρειες.

– Ήταν η αμορφωσιά των ανθρώπων που τους οδηγούσε σε ύπουλες συμπεριφορές ή η κακία της ψυχής τους και η ανικανότητα να δεχτούν ότι κάποιος μπορεί να έβρισκε την ευτυχία ακόμη και μετά από τη μεγάλη δυστυχία που είχε ζήσει;

Δεν είναι απαραίτητη η αμορφωσιά για να αναπτυχθούν ύπουλες συμπεριφορές και κακίες ανάμεσα στους ανθρώπους. Υπάρχει η λαϊκή σοφία, που λέει τις μεγαλύτερες αλήθειες, αλλά παράλληλα υπάρχει και ο φθόνος και

η ζήλεια και ένα σωρό άλλα θανάσιμα ελαττώματα που ευδοκιμούν μια χαρά ανάμεσα στους μορφωμένους και υποτίθεται καλλιεργημένους πολίτες αυτής της χώρας. Έχουμε μάθει να κρίνουμε μια χαρά τους άλλους και ποτέ τον ίδιο μας τον εαυτό, ο κακός ο λόγος είναι ενίοτε πιο εύκολος και πιο ελκυστικός από τον καλό που προϋποθέτει γενναιοδωρία ψυχής.

– Το πέρασμα μέσα από τον 20ο αιώνα και τις ζωές καθημερινών ανθρώπων αν εξαιρέσουμε τα ιστορικά γεγονότα που τον σημάδεψαν, τι κοινό έχει με τη σημερινή κοινωνία;

Νομίζω πως ξαναζούμε μια ακόμη σκοτεινή περίοδο της παγκόσμιας ιστορίας, όπου η βία και οι πόλεμοι, αν και τοπικοί, έχουν και πάλι την τιμητική τους. Όσο ο άνθρωπος θα καταδιώκεται από τον άνθρωπο η ιστορία του θα κάνει κύκλους παράλληλους και θα επαναλαμβάνεται. Απλά κάποτε συμπονούσαμε τα πάθη των άλλων ενώ σήμερα περνάμε αδιάφοροι πλάι τους. Νομίζω πως ο 21ος αιώνας δεν δείχνει και μεγάλη διάθεση να ξεπεράσει τα κακώς κείμενα του προκατόχου του και αυτό δεν είναι και τόσο παρήγορο για όλους εμάς που προσπαθούμε να τον διαβούμε με όσο τον δυνατόν λιγότερες απώλειες.

– Κάποτε οι άνθρωποι δεν είχαν ούτε τα απαραίτητα είδη πρώτης ανάγκης και όμως κατάφερναν μέσα από τις δυσκολίες να ορθοποδήσουν και να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή. Σήμερα, που υποθετικά έχουμε τα πάντα, πιστεύετε ότι έχουμε παραιτηθεί ως κοινωνία από την αναζήτηση της ελπίδας για το αύριο;

Αλλοίμονο αν παραιτηθούμε ως κοινωνία και ως άνθρωποι. Η κατάθλιψη είναι κακός σύμβουλος, η αισιοδοξία ικανό όπλο να μας βγάλει κάποια στιγμή από το τέλμα που ζούμε.

Σας ευχαριστώ πολύ και εύχομαι καλοτάξιδο το βιβλίο σας και κάθε επιτυχία σε ό,τι κι αν κάνετε!

- See more at: http://vivlio-life.gr/%CE%B7-%CE%B9%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B9%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%AF-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CF%8E%CF%83%CF%84/#sthash.jxxdAf1C.cTuOJl6v.dpuf