Συνέντευξη στην εφημερίδα "Θεσσαλία"

Συνέντευξη στην Χαριτίνη Μαλίσσοβα, για την εφημερίδα 'Θεσσαλία"

κι ακόμα στο: http://wwwharitinicom.blogspot.gr/2016/04/blog-post_23.html?m

"Μέσα από τις ζωές των άλλων"

Μυθιστόρημα

Εκδόσεις Ψυχογιός

Το βιβλίο από μια οικογενειακή σάγκα μετατρέπεται σε μια πορεία ενηλικίωσης της Πέτρας που οδηγεί στην ελευθερία. Αλλά η  Πέτρα, μέσα στο αφηγηματικό σύμπαν της Κοντολέων συμβολίζει τη νέα τάξη πραγμάτων που αναδύεται στην ελληνική κοινωνία μετά τη Μεταπολίτευση. Είναι η ίδια η μορφή της κοινωνικής «μεταπολίτευσης». Γίνεται το σύμβολο της νέας συλλογικής συνείδησης που σκέφτεται διαφορετικά, κρίνει, εναντιώνεται σε ό,τι την υποβαθμίζει, μετριάζει τους κοινωνικούς περιορισμούς που της επιβάλλονται και ταυτόχρονα δε συμβιβάζεται με τα πρότυπα της παλιάς εποχής. Και είναι αυτή η ουσιαστική προσφορά αυτού του βιβλίου. Να δείξει τους συμβολισμούς μια κοινωνικής μεταστροφής που συντελέστηκε ως αποτέλεσμα του εικοστού αιώνα και των πολιτικών, ιστορικών και κοινωνικών του αγκυλώσεων,γράφει η Τέσυ Μπάιλα για το βιβλίο.

Η Κοντολέων γράφει αυτό το βιβλίο και κινείται μέσα στα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τον εικοστό αιώνα. Πόλεμος, τρένα που τρέχουν προς τον αφανισμό του Άουσβιτς, Εβραίοι που πηδούν από αυτά για να αλλάξουν την τύχη των συνανθρώπων τους, εμφύλιος σπαραγμός, Ιουλιανά, αποστασία, χούντα, Πολυτεχνείο, Μεταπολίτευση. Μέσα στο πλαίσιο αυτό έχουν κινηθεί πολλά σύγχρονα μυθιστορήματα. Στην πραγματικότητα αυτό όμως που κάνει διαφορετικό το βιβλίο της Κοντολέων είναι ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας στρέφεται προς αυτά τα γεγονότα. Συχνά με λιτές εκφράσεις που προσδίδουν ένταση καταγράφει την πέτρινη αυτή εποχή και το κάνει με μια αμεσότητα στην έκφραση, με συμπυκνωμένες προτάσεις που εντείνουν το ουσιώδες σε ό,τι περιγράφει.

Η Κώστια Κοντολέων μιλά για το νέο της βιβλίο "Μέσα από τις ζωές των άλλων"(εκδ.Ψυχογιός), μια οικογενειακή σάγκα μέσω της οποίας βρίσκει την ευκαιρία να παρουσιάσει τα ιστορικά, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τις αξίες μιας οικογένειας και κατ’ επέκταση ολόκληρης της κοινωνίας.

 Η κ.Κοντολέων μιλά για το πόσο εύκολο είναι να ζήσουμε χωρίς την επιρροή των άλλων στη ζωή μας, για την κακοποίηση των γυναικών από το οικογενειακό περιβάλλον αλλά και για την ανιδιοτελή αγάπη των παιδιών προς τους γονείς.

Τέλος,αναφέρεται στο μεταφραστικό της έργο αλλά και στη σχέση της με τον Βόλο.

Μέσα από τις ζωές των άλλων, το νέο σας μυθιστόρημα. Ποιο ήταν το κίνητρο για να καταπιαστείτε με τη συγγραφή του; Πείτε μας λίγα λόγια.

Ήθελα μέσα από τις ζωές των ηρώων μου, να ανατρέξω τον εικοστό αιώνα από την αρχή μέχρι το τέλος του, να μιλήσω για τους ανθρώπους του που βίωσαν συνταρακτικά γεγονότα, δυο παγκόσμιου πολέμους, εμφυλίους, πολιτικές αναταραχές και πόσο όλα αυτά επηρέασαν αρνητικά ή θετικά την ζωή τους.     

Πόσο υπαρκτά και πόσο μυθοπλαστικά πρόσωπα είναι οι ήρωές σας και η ζωή τους;

Στο μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος μου, πρόσωπα και καταστάσεις, αναδύονται μέσα από μια συγκεκριμένη μυθοπλασία που βρήκε πρόσφορο υλικό απ’ όλα όσα παρατηρούσα από μικρό παιδί να συντελούνται γύρω μου.   Πολλά από τα δευτερεύοντα πρόσωπα που αναφέρω ήταν χαρακτηριστικές φιγούρες γειτόνων, γνωστών, ακόμη και κάποιων συγγενών.  Ωστόσο, οι βασικοί μου ήρωες ήρθαν και με βρήκαν, να γράψω γι’ αυτούς μου ζήτησαν, να μιλήσω για τα πάθη τους, τα όνειρα τους, τις επιθυμίες τους και την τραγικότητα της ζωής τους.  Μέσα από αυτούς προσπάθησα να περιγράψω την ζωή των απλών ανθρώπων που πάλεψαν μέσα σε φοβερές αντιξοότητες να σταθούν στα πόδια τους.  Άλλοι τα κατάφεραν κι άλλοι αφέθηκαν να παρασυρθούν στην δίνη των καιρών.          

Οι αρνητικοί σας ήρωες είναι γυναίκες σχεδόν απόλυτα συμβιβασμένες με τη ζωή που επέλεξαν άλλοι για εκείνες, χαρακτηριστικό του προηγούμενου αιώνα.Πόσο έχει αλλάξει αυτό στην εποχή μας;

Από τότε πολύ νερό έχει μπει στο αυλάκι.  Οι ηρωίδες μου, θύματα και θύτες ταυτόχρονα, προσπάθησαν να ξεφύγουν η κάθε μια με τα δικά της όπλα από την κοινωνική προκατάληψη, από τις ανισότητες ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις. Οι φτωχοί με τους φτωχούς και οι πλούσιοι με τους πλούσιους, ήταν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην οποία καλούνταν να ζήσουν, να επιβιώσουν, να δημιουργήσουν.  Σίγουρα έχουν αλλάξει πολλά από τότε, ωστόσο, δεν είμαι και τόσο σίγουρη πως έχουν γίνει πραγματικά άλματα στην εποχή μας.  Κακοποιημένες γυναίκες και αποκλεισμένα παιδιά συνεχίζουν να υπάρχουν και στις μέρες μας, που αδυνατούν να αντιδράσουν και γι’ αυτό συμβιβάζονται και διαιωνίζουν την καταπίεση που υπήρχε στο τότε, που υπάρχει στο σήμερα και που πάντα θα υπάρχει και στο αύριο. 

 Η κακοποίηση των γυναικών από τον αδελφό τους...άλλο ένα σημείο αξιοπρόσεκτο στο μυθιστόρημά σας.  Η κακοποίηση της γυναίκας έχει σταματήσει στην Ελλάδα του 2016; Αν όχι, ποιες μορφές έχει;

Στο μυθιστόρημα μου, υπάρχει μια συνεχής κακοποίηση των ηρωίδων μου από συγγενικό τους πρόσωπο, και συγκεκριμένα από τον αδελφό που είχε ταχθεί, υποτίθεται, να τις προστατεύει.  Κι αυτή η βία περνούσε και σ’ αυτές από την μία στην άλλη και κατ’ επέκταση και στο παιδί και ανίψι τους.  Με ρωτάτε αν η κακοποίηση της γυναίκας έχει σταματήσει, στον 21οαιώνα και μάλιστα στην Ελλάδα του 2016.  Η γνώμη μου είναι πως συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και σφοδρότητα, πως αλλιώς μπορεί κανείς να δικαιολογήσει τα τόσα κέντρα προστασίας κακοποιημένων γυναικών και παιδιών στα οποία μπορούν να προσφύγουν για να βρουν καταφύγιο και ασφάλεια, από βίαιους συζύγους και αναίσχυντους συγγενείς ακόμη και στον πολύ κλειστό χώρο της οικογένειας.   

   

Υπάρχει εν τέλει ανιδιοτελής προσφορά;(η κόρη -Πέτρα-θα φρόντιζε τόσους συγγενείς χωρίς το κίνητρο της απόκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων;

Πιστεύω πως υπάρχει και αυτή είναι μια αισιόδοξη διαπίστωση εκ μέρους μου.  Όσο  για την Πέτρα την ηρωίδα μου, οι συγγενείς από το μέρος του πατέρα της είναι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας που την ενώνει μαζί του.  Φροντίζοντας τους έστω και στο τέλος της ζωής τους είναι σαν να φροντίζει εκείνον που δεν γνώρισε ποτέ.  Άλλωστε η Πέτρα είναι οικονομικά ανεξάρτητη και επιτυχημένη επιχειρηματίας για να προσβλέπει σε ένα τέτοιο ιδιοτελές όφελος.  Εντέλει, θεωρώ πως υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που προσφέρουν ανιδιοτελώς και αυτό είναι ευοίωνο για την εποχή που ζούμε.

    

Είναι εφικτό να μην ζούμε(να μην επηρεαζόμαστε άμεσα) μέσα από τις ζωές των άλλων, των σημαντικών ή μη, που μας περιβάλλουν;

Είναι στο χέρι μας να μην ζήσουμε μέσα από τις ζωές των άλλων, αλλά μέσα από τα δικά μας θέλω και τις δικές μας ανάγκες.  Το πρόβλημα βρίσκεται συνήθως σ’ εκείνους τους άλλους, τους σημαντικούς που μας περιβάλουν, κι εκεί οι σχέσεις είναι που γίνονται περίπλοκες. 

Ποια χαρακτηριστικά έχει ένας άνθρωπος με ελεύθερη βούληση;

Νομίζω πως είναι εκείνος που πορεύεται αποφασισμένος να πετύχει τους στόχους που έχει βάλει στην ζωή του, είναι αυτός που δεν διστάζει να εκφράσει την γνώμη του ακόμη κι αν είναι αιρετική.  Που τολμάει να περπατήσει σε ατραπούς που δεν τολμούν οι άλλοι, εντέλει είναι ο άνθρωπος που όλοι ζηλεύουν για το θάρρος του να παλέψει για ένα καλύτερο αύριο για το ίδιο αλλά και για τους γύρω του, αλλά δεν τολμούν να τον μιμηθούν.  Είμαι σίγουρη πως θα τον αναγνωρίσετε αν τον συναντήσετε γιατί είναι ολοφάνερα ένας ευτυχισμένος άνθρωπος.

Έχετε μεταφράσει πολλούς λογοτέχνες.  Ποιο από τα βιβλία αυτά ξεχωρίζετε;

Μου ζητάτε να ξεχωρίσω κάποιο από τα παιδιά μου και αυτό δεν είναι δίκαιο.  Σίγουρα κάποια από αυτά είναι πιο όμορφα από τα άλλα, πιο έξυπνα, πιο ξεχωριστά.  Αλλά είναι σίγουρα όλα τους παιδιά μου και τα αγαπώ εξίσου.

Ποιοι είναι  οι λογοτέχνες που ξεχωρίζετε και που ίσως  σας "κινητοποίησαν" να γράψετε;

Δεν κινητοποιήθηκα από κάποιον ή κάποιους συγγραφείς για να γράψω, παρόλο που διάβαζα λογοτεχνία από τα δώδεκα μου. Απλά η ανάγκη αυτή βγήκε εντελώς αυθόρμητα από μέσα μου. Ήθελα να αποτυπώσω στο χαρτί όλα αυτά που κουβαλούσα από παιδί, από την εφηβεία μου και αργότερα από την ενήλικη ζωή μου, ας πούμε κάτι σαν ομοιοπαθητική ψυχανάλυση κι αυτό με βοήθησε να γνωρίσω καλύτερα τον συμπαντικό εαυτό μου, αυτήν την μικρή κουκίδα στην απεραντοσύνη του κόσμου μας. 

Θέλετε να μας μιλήσετε για τη σχέση σας με τον Βόλο και τη Μαγνησία;

Είναι μια ερωτική σχέση από αυτές τις κεραυνοβόλες που χάνεις τον κόσμο κάτω από τα πόδια σου και λες εδώ θα μείνω αν είναι και για πάντα ακόμα καλύτερα.  Αυτός ο έρωτας για το χωριό μας, το κάναμε δικό μας χωριό, τον Άγιο Λαυρέντη εννοώ κρατάει ακόμη με την ίδια σφοδρότητα της πρώτης επαφής.  Νιώθω ευλογημένη που έχω το σπίτι μου σ’ αυτό το μαγικό βουνό που λέγεται Πήλιο και από όπου απολαμβάνω τον Βόλο και την θάλασσα του να στραφταλίζει μπροστά στα μάτια μου σαν πολύτιμο πετράδι.

«Σήμερα ζούμε τη μεγάλη διάψευση» - Συνέντευξη στο Press Publica

 http://www.presspublica.gr/kostia-kontoleon/

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

Πριν η ψύχρα του σούρουπου την αναγκάσει να μπει και πάλι μέσα στο διαμέρισμα, μένει για λίγο να χαζέψει ένα τσούρμο παιδιά που παίζουν στο πεζοδρόμιο από κάτω και με φωνές και γέλια αναστατώνουν τη γειτονιά. Στον ίδιο δρόμο που κάποτε αντηχούσαν οι δικές της φωνές και τα δικά της γέλια. Ασυναίσθητα προσπαθεί να ξεχωρίσει ανάμεσά τους εκείνο το ξανθόμαλλο κοριτσάκι που κάποτε υπήρξε, με τα γδαρμένα γόνατα και τα μονίμως ξεχτένιστα μαλλιά, νομίζει πως το είδε να κρύβεται πίσω από μια γκρίζα καγκελόπορτα, να της γνέφει παιχνιδιάρικα και να χάνεται για πάντα, όπως για πάντα έχει χαθεί κι εκείνο το κεφάλαιο της ζωής της, τόσο μακρινό σήμερα μα τόσο κοντινό χθες.Από τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα έως τις μέρες μας. Από τη Σαντορίνη σε μια λαϊκή γειτονιά της Αθήνας και μετά σε κάποιο παραθαλάσσιο προάστιο. Τα σημάδια μιας αρρώστιας. Ένας γάμος που δεν πρόλαβε να χρονίσει. Ένας έρωτας που προδόθηκε. Μια παιδική ψυχή που δεν τολμά να μεγαλώσει. Η Ροδάνθη, η Φωτεινή, η Δέσπω, η Πέτρα… Τέσσερις γυναίκες που χάνουν και κερδίζουν καθώς η ζωή της καθεμιάς εισέρχεται στις ζωές των άλλων. Ένα μυθιστόρημα για τα ασυνήθιστα πάθη καθημερινών ανθρώπων. «Μέσα απ τις ζωές των άλλων» της Κώστιας Κοντολέων, εκδόσεις Ψυχογιός.

-Μέσα από τις ζωές….τεσσάρων γυναικών το νέο σας βιβλίο;

Είναι η πορεία τους στον εικοστό αιώνα, έναν αιώνα που σημάδεψαν δυο παγκόσμιοι πόλεμοι και που σημάδεψαν ταυτόχρονα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τις ζωές τους.  Τέσσερεις γυναίκες μάνα, κόρες και εγγονή, θύματα και θήτες ταυτόχρονα στο μπερδεμένο κουβάρι της ζωής τους, θα βιώσουν την διάψευση των ονείρων τους και όσων θεωρούσαν δεδομένα σε μια κοινωνία που αλλάζει με καταλυτικούς ρυθμούς.

-Περιγράφετε τη σημερινή μας καθημερινότητα;

Δεν μιλώ για το σήμερα, αλλά για έναν ολάκερο αιώνα και για τους ανθρώπους του που προσπαθούσαν να επιβιώσουν κάτω από αντίξοες προσωπικές και κοινωνικές συνθήκες, μα με την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο, κι όταν αυτό το αύριο θα έρθει ψευδεπίγραφο θα είναι πολύ αργά για να το αντιμετωπίσουν.  Τελικά αυτό είναι που ζούμε σήμερα την μεγάλη διάψευση.

-Οι τέσσερις ηρωίδες σας φτάνουν στα όριά τους;

Τα φτάνουν και τα ξεπερνούν.  Καταπιέζουν και καταπιέζονται, αγαπούν και μισούν ταυτόχρονα και μπλέκονται όλο και περισσότερο στο μπερδεμένο κουβάρι της ζωής τους, αναζητώντας μάταια την άκρη του για την ξεδιαλύνουν.

-Χάνουν όπως όλοι μας τις βεβαιότητές τους;

Χάνουν τον κόσμο κάτω από τα πόδια τους, η μοίρα σκληρή μαζί τους δεν θα τους χαριστεί στις κλειστές κοινωνίες που προσπαθούν να ενταχθούν και να επιβιώσουν.  Εκεί που οι ταξικοί συσχετισμοί και τα πολιτικά πιστεύω δρουν καταλυτικά στις ζωές τους.

-Ένας συγγραφέας συνιστά «να οχυρώνουμε τον εαυτό μας μέσα από αυτά που δεν μπορεί κανείς να μας πάρει, τη γνώση και τον  ο έρωτα». Συμφωνείτε;

Κανείς δεν μπορεί να μας πάρει το δικαίωμα να ερωτευόμαστε όχι μόνο το άλλο φύλο αλλά και όσα άλλα δίνουν φως και νόημα στη ζωή μας.  Και τη γνώση, τον πάλαι ποτέ απαγορευμένο καρπό που όμως πρέπει να γευόμαστε ως τον πυρήνα του χωρίς να πετάμε αλόγιστα τα σπόρια του από δω κι από κει.

-Τι σας κάνει να χαμογελάτε;

Η ομορφιά της Φύσης όσο ακόμα υπάρχει.

-Η σημερινή κρίση δεν απειλεί μόνο το συναίσθημα αλλά και τη σκέψη. Σας ζηλεύουμε που μεταφράζετε, τόσους πολλούς δημιουργούς…..

Είμαι από την φύση μου άνθρωπος αισιόδοξος γι’ αυτό δεν αφήνω να απειλήσει ότι αγνό υπάρχει ακόμη και αντιστέκεται μέσα μου, η ευτέλεια που μας περιτριγυρίζει ούτε να δηλητηριάζω την σκέψη μου με τα κατασκευασμένα στερεότυπα που έχουν πάρει πια μορφή επιδημίας.  Ναι, είναι μαγικός ο κόσμος της μετάφρασης, μέσα από την δουλειά μου έρχομαι καθημερινά σε επαφή με κείμενα και συγγραφείς που με αποζημιώνουν για τον ψυχικό κάματο να τους κάνω γνωστούς στο ελληνικό κοινό μέσα από την δικιά μας πλούσια γλώσσα χωρίς να προδίδω το ύφος και την ένταση του πρωτοτύπου.

Συνέντευξη στο Polispot

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΩΣΤΙΑ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ

 & ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ

 "ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ"

14 Απριλίου10:15 2016

από Πλαζουμίτη Ευτυχία

1.Μέσα από τις ζωές των άλλων λοιπόν. Πόσο δύσκολο είναι αυτό; Να ζήσεις μέσα από τις ζωές άλλων;

Το να ζει κανείς μέσα από τις ζωές των άλλων θεωρητικά είναι όχι μόνο δύσκολο αλλά και καταστροφικό γι’ αυτούς που εμπλέκονται στην περιπλοκότητα μιας τέτοιας σχέσης. Ωστόσο, είναι πολύ εύκολο να ολισθήσει κανείς στην παγίδα που υποκρύπτεται επιμελώς κάτω από τον μανδύα της ιερότητας των οικογενειακών δεσμών. Εκεί είναι που υπάρχει το έφορο έδαφος για να αναπτυχθούν οι αντιπαλότητες, οι ζήλιες, η ανάγκη επιβολής στους άλλους. Με λίγα λόγια ο εγκλωβισμός του ατόμου, μέσα σε μια ζωή που δεν είναι η δική του ζωή, αλλά εκείνη που έχουν ορίσει κάποιοι άλλοι.

2.Υπάρχει κάποια στιγμή λύτρωση των ηρώων;

Οι ηρωίδες μου πασχίζουν να λυτρωθούν αλλά είναι τόσο μπερδεμένο το κουβάρι της ζωής τους και η άκρη του τόσο καλά κρυμμένη που παρά την προσπάθεια τους δεν θα καταφέρουν να την ανακαλύψουν. Εξαίρεση η τελευταία της σειράς, η κόρη, ανιψιά και εγγονή Πέτρα, είναι η μόνη που θα βρει την άκρη του κουβαριού, είναι η μόνη που θα αποφασίσει να ζήσει μέσα από την δικιά της ζωή και όχι μέσα από τις ζωές των άλλων.

3.Πόσο δύσκολο είναι να πάρεις την απόφαση να ζεις για σένα μόνο ανεπηρέαστος από τις αποφάσεις του κόσμου;

Δύσκολο ναι, ακατόρθωτο όχι! Είναι θέμα στάσης ζωής και τόλμης να αμφισβητήσεις όσα δοτά θεωρούσες ως τότε δεδομένα και ακριβώς επειδή είναι δοτά μπορεί εύκολα να ακυρωθούν.

4.Ποια είναι η πηγή έμπνευσής σας

Ξέρετε, συχνά παρομοιάζω τον εαυτό μου σαν ένα σφουγγάρι που απορροφά αχόρταγα τα πάντα γύρω του. Κι ύστερα έρχεται κάποια στιγμή η ώρα να το στύψω και να κρατήσω αυτά που πάνω τους θα πατήσω για να ξεκινήσω μια καινούργια ιστορία, να στήσω τον δικό τους κόσμο και να πετάξω όσα άχρηστα απορρόφησε το σφουγγάρι μαζί με τα πολλά χρήσιμα για το δικό μου προσωπικό ταξίδι της συγγραφής.

5.Υπάρχει αγαπημένος χαρακτήρας; Και γιατί;

Ναι, αγαπώ την Πέτρα, γιατί μπόρεσε από την κόλαση της παιδικής της ηλικίας να βρει εντέλει τον δρόμο της, έξω από τις ζωές των άλλων και μέσα από την δικιά της μόνο ζωή, απαλλαγμένη από τις όποιες δεσμεύσεις ενός στείρου και άδικου παρελθόντος. Είναι η νέα γυναίκα που ξέρει τι θέλει και το διεκδικεί με πάθος.

6. Ετοιμάζετε κάτι καινούριο;

Είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο μου δεν έχει ακόμη σαραντίσει, μια έκφραση που ο λαός χρησιμοποιεί συχνά για τα νεογέννητα, πρέπει να το βοηθήσω στα πρώτα του βήματα, να το δω να πορεύεται μόνο του, κι όταν θα είμαι σίγουρη πως τα κατάφερε, να βάλω μπρος για μια καινούργια γέννα.

Παρουσίαση στον ΙΑΝΟ -

http://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=da0204e8-28cb-4480-9169-e937d7b1d021http://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=da0204e8-28cb-4480-9169-e937d7b1d021

Καφέ Ζώγια - Στιγμιότυπα από την παρουσίαση

Ουσιαστικές προσεγγίσεις, συζητήσεις βάθους, ζεστή, φιλικά συντροφιά.
Ευχαριστώ όλους

Είμαι από τη φύση μου αισιόδοξο άτομο

http://parallaximag.gr/thessaloniki/prosopa/kostia-kontoleonhttp://parallaximag.gr/thessaloniki/prosopa/kostia-kontoleon

Η Κώστια Κοντολέων 

Μίλησε στην Parallaxi για το νέο της βιβλίο.

"Μέσα από τις ζωές των άλλων"

Με 4 γυναίκες ηρωίδες το βιβλίο σας μπορεί να θεωρηθεί ένα γυναικείο βιβλίο; Πώς θα ορίζατε το γυναικείο βιβλίο; Και κατά πόσο θα ενδιέφερε το βιβλίο σας το ανδρικό κοινό;

Δεν πιστεύω στις ετικέτες και πολύ περισσότερο δεν πιστεύω στον διαχωρισμό της γραφής σε γυναικεία ή αντρική.  Θεωρώ πως ένα καλογραμμένο και ενδιαφέρον κείμενο μπορεί να συγκινήσει ανεξαρτήτως φύλου τον αναγνώστη.  Στο δικό μου κείμενο μπορεί να δεσπόζουν τέσσερεις γυναίκες ως βασικές ηρωίδες, αλλά συνυπάρχουν και δρουν ισοδύναμα με τους άντρες, που κι αυτοί είναι σημαντικοί στην εξέλιξη του μύθου και στις διαπροσωπικές σχέσεις των ηρωίδων μου.  Άλλωστε το πλαίσιο κοινωνικό ή πολιτικό που ζουν και πράττουν έχει την ίδια επίδραση και στα δύο φύλα.  Η ευαισθησία δεν είναι κατά την γνώμη μου προνόμιο μόνο των γυναικών,ούτε η σκληρότητα και η βία προνόμιο μόνο των ανδρών.  Ενυπάρχουν και στα δυο φύλα μόνο που ίσως εκφράζονται με διαφορετικούς τρόπους.

Είναι ο σύζυγός σας κριτής των βιβλίων σας; Είναι ο πρώτος που διαβάζει τα βιβλία σας και πόσο σας επηρεάζει η γνώμη του;

Δεν είναι κριτής των βιβλίων μου είναι σύντροφος και συμπαραστάτης μου.  Ξέρετε λόγω της κοινής ιδιότητας μας, διαβάζουμε ο ένας στον άλλο τα πονήματα μας, τα κουβεντιάζουμε διεξοδικά, ανταλλάσσουμε απόψεις, άλλοτε συμφωνούμε κι άλλοτε διαφωνούμε, αλλά πιστέψτε με είναι συναρπαστικό να μπορείς να γίνεσαι μέρος και ταυτόχρονα αρωγός στη γέννηση μιας ιστορίας, στο πλάσιμο των χαρακτήρων της, στην εξέλιξη του μύθου της.  Κι αυτό είναι σχεδόν καθημερινή ενασχόληση για μας.  Φυσικά και με επηρεάζει η γνώμη του, η μακρόχρονη εμπειρία του είναι πολύτιμη βοήθεια για μένα αλλά η επιρροή μεταξύ μας είναι αμφίδρομη.

Πόσο διαφορετικό είναι να γράφει κανείς για παιδιά από το να γράφει για ενήλικες;

Εγώ δεν έχω γράψει βιβλία για παιδιά αλλά έχω μεταφράσει πάρα πολλά.  Νομίζω πως η συγγραφή ενός παιδικού βιβλίου είναι από τα δυσκολότερα είδη λογοτεχνίας.  Θέλει μεγάλο ταλέντο και γνώση της ψυχοσύνθεσης του παιδιού.  Το παιδί δύσκολα μπορείς να το ξεγελάσεις με κείμενα που το αντιμετωπίζουν ως ένα πλάσμα χωρίς δικιά του κρίση και άποψη, σαν σφουγγάρι που απορροφά αδιακρίτως τα πάντα.  Δυστυχώς κυκλοφορούν στις μέρες μας παιδικά βιβλία που αποπροσανατολίζουν τους μικρούς αναγνώστες, γεμάτα διδακτισμό, και παντελή έλλειψη τόλμης να θίξουν θέματα που είναι καίρια για την πνευματική και συναισθηματική τους ανάπτυξη.  Ναι είναι όχι μόνο πιο δύσκολο αλλά και πιο υπεύθυνο να γράφει κανείς για παιδιά από το να γράφει για ενήλικες.

 Για χρόνια ασχοληθήκατε με την μετάφραση και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Τι σας ώθησε στη συγγραφή;

Δεν ακολούθησε η συγγραφή την μετάφραση, γεννήθηκαν παράλληλα και πορεύτηκαν πιασμένες χέρι-χέρι.  Για μένα ξέροντας τις δυσκολίες τους μα και την απίστευτη ικανοποίηση όταν το αποτέλεσμα είναι το ζητούμενο είναι μια πρόκληση που δεν θα πάψω ποτέ να την αποζητώ και ν’ αναμετριέμαι μαζί της.

Ζούμε σε εποχές σκοτεινές… Για ποιο μέλλον θα μπορούσαμε να μιλήσουμε σήμερα; Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας και τον κόσμο 5 χρόνια μετά;

Ξέρετε δεν θέλω να φαντάζομαι τον εαυτό μου πέρα από την κάθε μέρα που ζω, πολύ περισσότερο μετά από 5 χρόνια.  Σίγουρα ζούμε σε εποχές σκοτεινές…  Όμως η ιστορία του ανθρώπου πάνω σ’ αυτήν την γη βρίθει σκοτεινών εποχών.  Που έρχονται και παρέρχονται και που τις ακολουθούν περίοδοι γεμάτες φως, πνευματικής ευφορίας και ανάπτυξης.  Ωστόσο, είμαι από την φύση μου αισιόδοξο άτομο.  Για αυτό θα ήθελα κάποια στιγμή να μπορέσουμε να ζήσουμε όλοι σε μια άλλη κοινωνία, όπου δεν θα έχουν θέση οι πόλεμοι, η βία, η αδικία.  Σε μια κοινωνία όπου ο άνθρωπος δεν θα είναι πια πιόνι στην σκακιέρα των μεγάλων συμφερόντων αλλά ισότιμος και σεβαστός πολίτης σε παγκόσμια κλίμακα.

Τι είναι αυτό που σας τρομάζει περισσότερο από όλα, όσα συμβαίνουν;

Η απαξία κάθε ιδανικού σε ατομικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο.  Η αμάθεια και η ευτέλεια που βιώνουμε σήμερα σε όλες τις μορφές εξουσίας, αλλά και στην ίδια την κοινωνία μας.  Με τρομάζει το άδηλο αύριο για μας αλλά κυρίως για τα παιδιά μας που άοπλα καλούνται να επιβιώσουν σε συνθήκες μιας παγκόσμιας ζούγκλας.

Τι θα θέλατε να μείνει τελικά στον αναγνώστη από το βιβλίο σας;

Πάντα αυτό που ελπίζω να συμβεί με τον αναγνώστη μου είναι μια επικοινωνία σε βάθος μαζί του, να γίνει κοινωνός των ηρώων που εγώ έπλασα, να τους κάνει κτήμα του και να ζήσει κι εκείνος μέσα από αυτούς. Να τους θυμάται, υπεραισιόδοξο αυτό, και να τους αναγνωρίζει σε κάποιους άλλους που ζουν παρόμοιες ζωές και βιώνουν τις ίδιες έντονες συναισθηματικές και κοινωνικές καταστάσεις.

Για δυο χρόνια ζούσα δίπλα στις τέσσερεις ηρωίδες μου και προσπαθούσα να υποψιαστώ το μέλλον τους

http://fractalart.gr/kostia-kontoleon/

Συνέντευξη στον Γιάννη Φαρσάρη //

Έχει μεταφράσει κοντά 100 βιβλία -ανάμεσά τους  μυθιστορήματα του Πούλμαν, της Όουτς, του Σάβατζ, του Νταλ. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία εδώ και στο εξωτερικό για τις μεταφράσεις της.  Μα παράλληλα γράφει και τα δικά της έργα. Μυθιστορήματα κυρίως. Που κι αυτά αγαπήθηκαν και πολλαπλά εκτιμήθηκαν. Τώρα μας χαρίζει ένα ακόμα μυθιστόρημα. Και είναι χορταστικό. Και είναι τόσο ευαίσθητο, όσο και διεισδυτικό. «Μέσα από τις ζωές των άλλων» -τα πάθη τεσσάρων γυναικών, μέσα από τη γραφή της Κώστιας Κοντολέων.

«Μέσα από τις ζωές των άλλων» ο τίτλος του νέου σας μυθιστορήματος. Και τέσσερεις γυναίκες να πρωταγωνιστούν. Λες και χορεύουν πιασμένες χέρι – χέρι. Τελικά χορός επικράτησης της μιας  πάνω στις άλλες ή χορός απελευθέρωσης  όλων τους;

Ροδάνθη, Φωτεινή, Δέσπω, Πέτρα οι τέσσερεις ηρωίδες του νέου μυθιστορήματος μου, σ’ έναν αέναο χορό επικράτησης ανάμεσα τους. Μοιάζουν να χορεύουν πιασμένες χέρι-χέρι όμως αυτά τα χέρια γίνονται τελικά μέγγενη που θα τις οδηγήσει σε θανάσιμο εναγκαλισμό όπου η ανάγκη επικράτηση της μιας πάνω στην άλλη θα δοκιμάσει συνειδήσεις, συναισθήματα, εντέλει θα φτάσει ως την  αποδόμηση όσων επενδύουν στην δύναμη του κοινού αίματος που συνδέει τάχα τα μέλη κάθε οικογένειας. Θα καταφέρει άραγε κάποια από τις τέσσερεις να βγει αλώβητη από αυτόν τον χορό της επικράτησης και να μπει σ’ έναν άλλο χορό αυτόν της απελευθέρωσης με άλλους χορευτές-αυτό ήταν για μένα το ζητούμενο τα δυο περίπου χρόνια που ζούσα δίπλα σ’ αυτές τις τέσσερεις γυναίκεςκαι προσπαθούσα από την μια να καταλάβω το παρελθόν τους και από την άλλη να υποψιαστώ το μέλλον τους.

Από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι τα πρώτα χρόνια του 21ου. Μυθιστόρημα ιστορικό ή μήπως μια καταγραφή κοινωνικών αλλαγών;

Είναι ουσιαστικά μια καταγραφή των τεράστιων κοινωνικών αλλαγών που συντελέστηκαν σ’ αυτά τα εκατό χρόνια, αλλαγών που ακολούθησαν δυο παγκόσμιους πολέμους, εμφύλιες διαμάχες, πολιτικές αναταραχές. Αλλαγές που άλλες τους επιβλήθηκαν βίαιασε κοινωνίες που βρίσκονταν σε πλήρη σύγχυση τόσο πνευματική όσο και ηθική. Κι άλλες που ακολούθησαν την φυσική ροή των συνθηκών που επικρατούσαν κυρίως με το όραμα ενός καλύτερου αύριο. Κάτω από μια τέτοια οπτική ανάγνωσης του αιώνα προσπάθησα να στήσω τα πρόσωπα του βιβλίου μου. Απλοί καθημερινοί άνθρωποι είναι, δεν δημιουργούν οι ίδιοι τα ιστορικά γεγονότα μα ζουν μέσα σ’ αυτά.

Μέσα στα 100 τελευταία χρόνια πολλά έχουν συμβεί την Ελλάδα. Ποια από τα τόσα γεγονότα είναι εκείνα που έχουν σταμπάρει τις ζωές των ηρωίδων σας;

Ο δεύτερος μεγάλος πόλεμος που ανέτρεψε και ακύρωσε όνειρα, στόχους και επιθυμίες για σπουδές και την ανέλιξη σε μια άλλη κοινωνική τάξη που σηματοδοτούσε την απόδραση από ένα μίζερο παρόν σ’ ένα περισσότερο ελπιδοφόρο μέλλον. Ωστόσο, κομβικός και καταλυτικός υπήρξε ο εμφύλιος που έφερε τα πάνω κάτω στην ζωή της μιας από τις ηρωίδες μου και επηρέασε κι όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας της. Η παντοτινή απουσία αγαπημένου, η ορφάνια ενός παιδιού, ο αγώνας επιβίωσης όσων έμειναν πίσω ήταν ότι κληροδότησε στους απλούς ανθρώπους του μυθιστορήματος μου η εμφύλια διαμάχη.

Τέσσερεις γυναίκες, τρεις γενιές. Η νεότερη απουσιάζει συναισθηματικά από τα γεγονότα που εξιστορείτε. Αισιόδοξη στάση ή μήπως απαισιόδοξη;

Η νεότερη είναι εκείνη που συνειδητά θα επιλέξει να μείνει απέξω, συνειδητά θα αναθεωρήσει όσα κάποτε θεωρούσε δεδομένα, συνειδητά θα επιχειρήσει την απόδραση από ένα παρελθόν που την κρατούσε εγκλωβισμένη στις δικές του ψευδεπίγραφες αξίες, δοτές στο μεγαλύτερο μέρος τους και γι’ αυτό εύκολα ακυρωμένες από την ανάγκη της ηρωίδας μου να επιλέξει να ζήσει όχι ‘μέσα από τις ζωές των άλλων’ αλλά μέσα από τα δικά της πιστεύω και τους στόχους που τελικά θα βάλει στην ζωή της.

Πολιτικά πάθη ή ερωτικά. Μήπως οικονομικές  ή γενικότερα κοινωνικές εξελίξεις  είναι ότι κυρίως καθορίζουν τις ζωές απλών ανθρώπων;

Μα νομίζω πως όλα αυτά μαζί και κάθε ένα τους ξεχωριστά και σε όλα τους αυτό που καθορίζει τα πάντα είναι το πάθος. Άλλοτε κινητήρια δύναμη στις ζωές των απλών ανθρώπων που τους οδηγεί στην πεμπτουσία της ζωής που είναι ο έρωτας και στην διεκδίκηση ενός καλύτερου αύριο. Κι άλλοτε καταστροφική όταν εκπορεύεται από την ανάγκη επιβολής του προσωπικού πιστεύω μέσα από τα στερεότυπα του πολιτικού λόγου, της θεοποίησης του χρήματος, και της κοινωνικής ανισότητας.

Το «Μέσα από τις ζωές των άλλων» έχει ένα ασυνήθιστο εξώφυλλο. Τι συμβολίζει η επιλογή του;

Είναι η δίνη που παρασέρνει ένα παιδί, ένα παιδί σκοτισμένο, προβληματισμένο,   απεγνωσμένο σ’ ένα κόσμο που δεν θέλει να είναι ο δικός του κόσμος, που θέλει να αποδράσει από αυτόν σπάζοντας τις γραμμές που σαν κάγκελα φυλακής το κρατάνε δέσμια σ’ αυτόν.

Έχετε μεταφράσει σημαντικούς συγγραφείς. Πόσο η τόσο στενή επαφή σας με το έργο δημιουργών όπως ενός Πούλμαν, μιας Κάρολ Όουτς ή ενός Ντάλ ή Μπέρτζες σας επηρέασε στις προσωπικές σας συγγραφικές καταγραφές;

Είναι αναπόφευκτο, μετά από εκατό και βάλε βιβλία που έχω μεταφράσει, σημαντικότατων συγγραφέων να έχω επηρεαστεί από την κοσμοθεωρία τους, από τον ιδιαίτερο τρόπο που βλέπουν και καταγράφουν όσα συμβαίνουν γύρω τους και εντός τους και τις απόψεις τους πάνω σε θέματα που θεωρώ καίρια και εν πολλοίς θεμελιακά και γι’ αυτό ταυτίζομαι μαζί τους σε όλη την διάρκεια της ενασχόλησης μου μαζί τους.